بررسی تاثیر آزاد سازی قیمت حاملهای انرژی بر روی رشد اقتصادی بخش صنعت

طرح تحول اقتصادی دارای هفت حوزه کلیدی مشتمل بر نظام بهره وری ، یارانه ، مالیات ، گمرک ، نظام بانکی، ارزشگذاری پول ملی و نظام توزیع است. یکی از مهمترین محور های طرح تحول اقتصادی طرح هدفمند کردن یارانه ها و واقعی کردن قیمت هاست که به واسطه آثار گسترده آن مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. اصولا یارانه ها یکی از ابزارهای مهم حمایتی دولت هستند که برای حمایت از مصرف کنندگان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان پرداخت می شوند. بخش صنعت با مصرف 27 درصد از گاز طبیعی، 33 درصد از برق، و 38 درصد از نفت کوره ، حدود 18درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است. حال با توجه به اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها و آزادسازی قیمتها، ما در این تحقیق به دنبال بررسی اثر اجرای این طرح ( خصوصا آزاد سازی قیمت حاملهای انرژی) بر روی رشد اقتصادی بخش صنعت می باشیم. در انجام این تحقیق از داده های سری زمانی طی سالهای 1370 تا 1390 بصورت ماهانه وفصلی و با استخراج از آمارهای رسمی کشور مانند بانک اطلاعات سریهای زمانی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مرکز آمار ایران، ترازنامه انرژی، شرکت پخش فرآوردههای نفتی ایران و ستاد هدفمند کردن یارانه ها استفاده شده است. از آنجا که وقتی حجم نمونه آماری کوچک است استفاده از روش برآورد حداقل مربعات معمولی به دلیل در نظر نگرفتن واکنشهای پویای کوتاه مدت موجود بین متغیرها، برآورد بدون تورشی را ارایه نخواهدکرد، معادلات الگو با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده (ardl) تخمین زده میشوند که برای انجام آن از نرم افزار microfit و eviews استفاده خواهد شد. به لحاظ اینکه پایایی یا ناپایی یک متغیر سری زمانی، پیامدهای مهمی را هم از جنبه سیاستگذاریهای اقتصادی و از هم نظر برآورد معادلات در پی دارد، مرتبه پایایی هر متغیر به روش دیکی فولر تعمیم یافته تعیین میشود. همچنین وجود خود همبستگی پیاپی، واریانس ناهمسانی شرطی و نرمال بودن جملات خطا و نیز تصریح صحیح مدل بررسی خواهد شد. نتایج حاصل از برآورد مدل ها: الف - الگوی پویا: تاثیر هدفمند سازی یارانه بر تولید بخش صنعت منفی و معنی دار می باشد یعنی با اجرای این طرح، نه تنها موجب بهبود تولید در بخش صنعت نشده است بلکه اثری عکس داشته است که می تواند نتیجه سیاست های غلط در نحوه اجرا کردن این طرح باشد که ضریب آن منفی می باشد. ب- الگوی بلندمدت: اثرمنفی هدفمندسازی یارانه ها بر بخش صنعت در بلند مدت تاثیر بیشتری دارد. ج- الگوی کوتاه مدت: در هر سال 096/0 از عدم تعادل یک دوره در دوره بعد تعدیل می شود و پس از هر تغییر مسیر از رابطه ی بلندمدت، تولید بخش صنعت تقریبا پس از 11 ماه به مسیر تعادلی بلند مدت باز می گردد.